Luật chơi tennis là yếu tố quan trọng đầu tiên bạn cần nắm vững để chinh phục bộ môn này, nhưng liệu bạn có đang cảm thấy bỡ ngỡ trước các quy tắc tính điểm hay giao bóng? Đừng lo lắng, bài viết này sẽ hệ thống chi tiết và dễ hiểu nhất mọi quy định để bạn có thể tự tin cầm vợt ra sân.
Tổng quan về sân và các dụng cụ thi đấu theo luật chơi tennis cơ bản
Trước khi đi sâu tìm hiểu về tennis và luật chơi tennis cơ bản, việc đầu tiên bạn cần làm quen chính là “chiến địa” và “vũ khí” của mình. Đây là những yếu tố nền tảng trong luật chơi quần vợt mà bất kỳ tay vợt nào cũng phải nắm rõ.
Kích thước và các khu vực trên sân tennis tiêu chuẩn
Sân tennis là một sân đấu hình chữ nhật có bề mặt phẳng. Theo Liên đoàn Quần vợt Quốc tế (ITF), kích thước sân tiêu chuẩn trong luật chơi tennis như sau:
Chiều dài: 23.77 mét
Chiều rộng:
- Đánh đơn: 8.23 mét
- Đánh đôi: 10.97 mét
Lưới: Được căng ở chính giữa sân, chia sân thành hai phần bằng nhau. Chiều cao lưới ở hai cột là 1.07 mét và ở giữa là 0.914 mét.
Các đường kẻ trên sân có vai trò cực kỳ quan trọng:
- Đường biên ngang (Baseline): Là đường kẻ cuối mỗi bên sân.
- Đường biên dọc (Sideline): Gồm đường cho sân đơn và sân đôi.
- Ô giao bóng (Service Box): Là hai ô ngay phía trước lưới, nơi người chơi phải giao bóng vào.
Dụng cụ cần thiết: Vợt và bóng tennis
- Vợt: Vợt tennis phải có một mặt phẳng với các dây đan xen. Khung vợt không được dài quá 73.7 cm và rộng quá 31.7 cm. Không có quy định cụ thể về trọng lượng vợt trong luật chơi tennis nhưng người chơi thường chọn vợt phù hợp với thể trạng và lối đánh.
- Bóng: Bóng tennis tiêu chuẩn có màu vàng hoặc trắng, đường kính từ 6.54 cm đến 6.86 cm và trọng lượng từ 56 gam đến 59.4 gam. Bóng phải có độ nảy nhất định khi thả từ độ cao khoảng 254 cm.
Luật chơi tennis cơ bản và cốt lõi nhất: Cách tính điểm
Đây là phần khiến nhiều người mới cảm thấy bối rối nhất. Tuy nhiên, một khi đã hiểu, bạn sẽ thấy hệ thống tính điểm trong tennis rất logic và thú vị. Một trận đấu tennis được chia thành các Trận (Match) -> Ván (Set) -> Game.
Cách tính điểm trong một ván đấu (Game)
Khác với các môn thể thao khác, điểm số trong một game tennis trong luật chơi tennis được gọi theo một cách rất đặc biệt.
- 0 điểm: gọi là Love.
- Điểm thứ nhất (1 điểm): gọi là 15.
- Điểm thứ hai (2 điểm): gọi là 30.
- Điểm thứ ba (3 điểm): gọi là 40.
- Điểm thứ tư (4 điểm): Thắng game đó (nếu đối thủ có ít hơn 3 điểm).
Nếu hai bên cùng đạt 40-40, tỷ số này được gọi là Deuce (Hòa). Từ thời điểm này:
- Người chơi thắng điểm tiếp theo sẽ có Advantage (Lợi thế – hay còn gọi là Lợi điểm).
- Nếu người có lợi thế thắng tiếp điểm sau đó, họ sẽ thắng game.
- Nếu người có lợi thế thua điểm tiếp theo, tỷ số sẽ quay trở lại Deuce.
- Một người chơi phải thắng 2 điểm liên tiếp từ tỷ số Deuce để kết thúc game đấu.
Cách tính điểm trong một ván (Set)
Cách tính điểm tennis theo luật thì để thắng một ván (Set), một người chơi phải:
- Thắng ít nhất 6 game.
- Phải cách biệt đối thủ ít nhất 2 game.
Ví dụ: Tỷ số 6-4, 6-3, 7-5 là các tỷ số thắng set hợp lệ. Nếu tỷ số là 5-5, hai người chơi sẽ tiếp tục thi đấu để tìm ra người thắng 7-5.
Luật Tie-break trong luật chơi tennis như sau: Khi tỷ số của set đấu là 6-6, loạt Tie-break sẽ được áp dụng để quyết định người thắng set đó. Trong loạt này:
- Điểm được tính là 1, 2, 3…
- Người chơi thắng điểm đầu tiên được 1-0.
- Người chơi nào đạt 7 điểm trước và cách biệt ít nhất 2 điểm sẽ thắng loạt Tie-break (và thắng luôn set đó với tỷ số 7-6).
Cách thắng một trận đấu (Match)
Người thắng chung cuộc theo luật chơi tennis là người đạt được số set thắng theo quy định của giải đấu. Thông thường các giải ATP, WTA sẽ thi đấu theo thể thức 3 set thắng 2 (Best-of-three sets). Riêng các giải Grand Slam của nam sẽ thi đấu theo thể thức 5 set thắng 3 (Best-of-five sets).
Luật giao bóng tennis (Serve) – Bước khởi đầu quan trọng
Giao bóng là cú đánh mở đầu cho một pha bóng và tuân theo những quy định rất chặt chẽ trong luật tennis cơ bản.
- Vị trí: Người giao bóng phải đứng sau đường biên ngang (baseline), giữa vạch trung tâm và đường biên dọc.
- Thực hiện: Người chơi tung bóng lên không và đánh bóng bằng vợt trước khi bóng chạm đất.
- Điểm rơi: Bóng phải bay qua lưới và rơi vào ô giao bóng chéo đối diện của đối phương.
- Người chơi có hai cơ hội để thực hiện một cú giao bóng hợp lệ.
Các lỗi giao bóng thường gặp (Fault)
Nếu lần giao bóng đầu tiên mắc lỗi (Fault), theo luật chơi tennis người chơi sẽ thực hiện lần giao bóng thứ hai.
- Lỗi chân (Foot Fault): Chân của người giao bóng chạm vào đường biên ngang hoặc sân đấu trước khi vợt chạm bóng.
- Lỗi bóng: Bóng được giao không qua lưới, hoặc qua lưới nhưng rơi ra ngoài ô giao bóng hợp lệ.
- Lỗi giao bóng kép (Double Fault): Nếu cả hai lần giao bóng đều mắc lỗi, người giao bóng sẽ bị mất điểm đó.
Trường hợp giao bóng lại (Let)
Trong một số tình huống, người giao bóng sẽ được thực hiện lại pha giao bóng đó (cả lần 1 và lần 2) mà không bị phạt lỗi. Tình huống phổ biến nhất là khi bóng giao chạm vào lưới nhưng sau đó vẫn rơi vào đúng ô giao bóng hợp lệ.
Các tình huống và quy định quan trọng khác trong luật chơi tennis
Ngoài giao bóng và tính điểm, bạn cần nắm thêm một số quy định sau trong luật chơi tennis để thi đấu một cách trôi chảy.
Khi nào một pha bóng được xem là hợp lệ?
- Bóng chỉ được phép nảy một lần trên phần sân của bạn trước khi bạn phải đánh trả lại.
- Bạn có thể đánh trả bóng trước khi nó chạm đất (đánh volley).
- Một cú đánh được coi là hợp lệ nếu bóng rơi bên trong hoặc chạm vào các vạch kẻ của sân đối phương (sân đơn hoặc đôi tùy thể thức).
- Nếu vợt của bạn tuột khỏi tay khi đánh bóng, điểm vẫn được tính nếu pha bóng đó hợp lệ.
Các lỗi mất điểm của một pha bóng trong luật chơi tennis cơ bản
Bạn sẽ bị mất điểm trong một pha bóng nếu:
- Bạn không đánh trả bóng qua lưới vào sân đối phương.
- Bạn đánh bóng ra ngoài sân.
- Để bóng nảy quá 1 lần trên sân mình trước khi đánh trả.
- Bóng chạm vào người hoặc bất cứ thứ gì bạn đang mặc/mang (trừ vợt).
- Vợt, cơ thể hoặc quần áo của bạn chạm vào lưới hoặc cọc lưới khi bóng còn trong cuộc.
- Cố tình đánh lạc hướng đối thủ bằng lời nói hoặc hành động.
Quy định về việc đổi sân
Để đảm bảo công bằng về các yếu tố như nắng, gió, người chơi sẽ đổi sân ở các thời điểm sau:
- Sau khi kết thúc game đầu tiên, game thứ ba và các game lẻ tiếp theo của mỗi set.
- Trong loạt tie-break, người chơi đổi sân sau mỗi 6 điểm.
Câu hỏi thường gặp về luật chơi tennis cơ bản
Chơi tennis có cần trọng tài không?
Trong các trận đấu chuyên nghiệp và giải đấu, luôn có trọng tài chính và các trọng tài biên. Tuy nhiên, khi chơi giao hữu, người chơi thường tự thỏa thuận và dựa trên tinh thần thể thao để xác định điểm số và lỗi.
Luật chơi tennis đơn và đôi khác nhau cơ bản ở điểm nào?
Sự khác biệt lớn nhất là về kích thước sân. Sân đôi sử dụng toàn bộ chiều rộng của sân (đường biên dọc ngoài cùng), trong khi sân đơn chỉ sử dụng phần sân bên trong. Cách giao bóng và tính điểm về cơ bản là giống nhau.
Thế nào là một pha bóng bền (rally) trong luật chơi tennis?
Một pha bóng bền là chuỗi các cú đánh trả hợp lệ giữa hai bên, bắt đầu sau khi giao bóng và kết thúc khi một bên mắc lỗi và mất điểm.
Hy vọng với những thông tin chi tiết của Tennis.Red ở trên, bạn đã có một cái nhìn tổng quan và rõ ràng nhất về luật chơi tennis. Nắm vững luật không chỉ giúp bạn thi đấu tốt hơn mà còn làm tăng thêm niềm vui và sự hứng khởi khi tham gia vào bộ môn thể thao đầy trí tuệ và phong cách này. Đừng ngần ngại ra sân và áp dụng ngay những kiến thức này nhé!